Xterra World Championship 2024, Molveno, Italië

Water. Daar hebben we het veel over gehad in de dagen voorafgaand aan de wedstrijd. Er kwam namelijk meer dan genoeg uit de lucht. Of beter gezegd: te veel. Van miezerige motregen tot roffelende stortbuien. En ja, dat komt op de grond terecht. Er ontstaan stroompjes, riviertjes, bulderende watervallen. De vaste bosgrond verandert in kleverige plakklei waar je noppen van dichtslibben. Boomwortels worden glibberige en onneembare hindernissen. Rotsen worden spiegelglad. Donderdag vanaf het middaguur werd het fietsparcours gesloten: geen verkenningen meer. Xterra wilde wat er nog over was van het parcours sparen voor de wedstrijden op zaterdag (WK) en zondag (jeugd-WK en een open wedstrijd). 

En dan hebben we het nog niet gehad over de watertemperatuur. Kregen we op 18 september per e-mail nog het bericht van Xterra dat de watertemperatuur op 1 meter diepte ruim boven de 18 graden zat. Met de regen en lage temperaturen in de week voor de wedstrijd zakte de temperatuur voelbaar. Van Xterra hoorden we niets meer na de 18de. Een strategische zet van ze? Om de spanning op te bouwen? Of juist om onnodige zorgen bij atleten weg te nemen? We hoorden pas weer nieuws tijdens de elitebriefing op woensdag. De laatste dia van de briefing liet vier zwemscenario’s zien: A was 1.500 meter zwemmen, B 750, C een latere zwemstart (dan zou de buitentemperatuur zijn gestegen) en D een crossduatlon. Dat laatste is in elk geval een voorbode voor somber nieuws – als je van zwemmen houdt. 

Het zou niet de eerste keer zijn dat een WK Xterra wordt omgezet in een crossduatlon. In 2021 – de laatste keer op Maui – vond de wedstrijd anders dan andere jaren plaats op 5 december. Midden in het surfseizoen met de fameuze Hawaii’se surfwaves. En die waren toen net iets te hoog voor de gemiddelde zwemmer. De wereldtitelstrijd werd omgezet naar een crossduatlon. Titels gingen naar Flora Duffy (recordhoudster van het aantal WK-titels: 6) en Hayden Wilde (die hebben we niet meer teruggezien bij het WK Xterra). Arthur Serriere werd tweede. Voor het laatst, maar daarover later meer.

Tja, hoort dat er nu bij? Die regen en watertemperatuur. Of is het een uitzonderlijk jaar? We haalden met het CrossTriNL-team verhalen op van de vorige edities (met modder en regen), vonden allemaal dat het WK prima een weekje eerder kon plaatsvinden (dan hadden we een warm weekeinde en een kurkdroog parcours gehad) en over het water zeiden we: ijskoud, helemaal niet zo koud, eigenlijk wel goed te doen, niets aan de hand. Bondscoach Armand van der Smissen had voor de eliteatleten voor de zekerheid neopreen handschoenen in Trento gekocht. Normaal bij wedstrijden niet toegestaan, maar mocht het zwemmen doorgaan, dan had de Italiaanse bond toestemming gegeven voor het dragen van handschoenen. Handig voor het zwemmen? Waarschijnlijk niet. Maar wel voor ná het zwemmen. 

Op donderdag tijdens de shorttrack voor de geselecteerde 30 elitevrouwen en -mannen zagen we al wel wat het koud water kon aanrichten: verkleumde gezichten, geworstel met wetsuits en schoenen door te koude handen. Een voorbode voor de wedstrijd op zaterdag. En dat was op de shorttrack nog maar 400 meter. We moesten wachten tot zaterdagochtend vijf over negen voor de uitkomst van de laatste meting voor de wedstrijd: 14,2 graden met een buitentemperatuur van 11 graden. Snel even de tabellen van World Triatlon erbij gepakt: bij een watertemperatuur van 14 graden en een luchttemperatuur van 11 graden wordt de watertemperatuur gecorrigeerd naar 12,5 graden. En dan is de maximum zwemafstand 750 meter. Dat was dan ook de mededeling: een inkorting van het zwemparcours tot 750 meter, voor elite en agegroup. 

Ik had in de week voorafgaand aan de wedstrijd – we kwamen zondag de 22ste al aan – geen behoefte gehad om het water te testen. Wel had ik ervaring met een temperatuur onder de 14 graden. Bij het WK Challenge van een aantal jaren terug was de temperatuur van de Donau net boven de 13 graden. Als je er tijdens het zwemmen niet over nadenkt, is het wel te doen. Ik dacht niet na, begon met een stevig tempo – snel warm worden, dat dacht ik dan weer wel – en hield de eerste boei scherp in de gaten. Ik wilde geen meter te veel zwemmen. We starten met de mannen 55+ als laatste groep en hadden een lange stroom van zwemmers voor ons. Na het ronden van de eerste boei zag ik vooral veel schittering en weinig tweede (en laatste) boei. Ik zwom achter de anderen aan. Nog voor we de tweede boei bereikten, had ik al het gevoel de 750 meter aan te tikken. Zwom ik zo langzaam, was de boei weggewaaid, had iedereen wat gemist? Toch maar niet nadenken en gewoon achter de anderen aan zwemmen. Na bijna 22 minuten kwam ik uit het water: over 750 meter. Een off day? Ik dacht er verder niet over na: snel wisselen en dan warm worden op de eerste lange klim. Achteraf zag ik dat ik 1.150 meter op de teller had staan voor het zwemmen. En ik was niet de enige. Nog steeds niet snel, maar wel een verklaarbare tijd. En ver boven de gereglementeerde 750 meter. Tja, wat zal ik ervan zeggen. In elk geval best wel knap om zo lang in zo koud water te liggen zonder na te denken. 

Van de vorige jaren wist ik dat je in de eerste vier kilometer goed kon inhalen, maar dat het daarna filerijden werd. Ik ging volle bak omhoog. Een strategie die ook verkeerd kan uitpakken …. Van de wissel wist ik dat ik vier leeftijdsgenoten voor me had. Twee haalde ik in op de klim, dat gaf vertrouwen. Wel jammer dat ze me op de downhill weer even hard voorbijgingen. Om in de rest van de race niet meer in beeld te komen. Het parcours van de klim lag er modderig en glad bij. Het was inderdaad achteraan in de rij aansluiten en de fiets omhoogduwen. Naar beneden ging beter: dat was de zonzijde van de berg. En de zon scheen overvloedig. Alleen het parcours herinnerde nog aan de dagen met regen. De downhill is zó technisch dat het ook wel plezierig is als ie een beetje droog is. Dat voelt net wat comfortabeler. 

Uit ervaring weet ik dat je op een WK Xterra al heel blij moet zijn met een top-10 plaats. De gemiddelde positie tot 2022 voor de Nederlanders was 22ste. Een podium – ik schreef er twee jaar geleden over in mijn voorbeschouwing (https://markwaaijenberg.nl/?p=1024) – was tot voor kort voor Nederlanders bijna onhaalbaar. Maar, dat is aan het veranderen. Zo kwam ik zelf vorig jaar op het podium, samen met Ingrid van Lubek, Diede Diederiks en Trudy Veenstra ( https://markwaaijenberg.nl/?p=1156). En er komen steeds meer Nederlanders naar het WK en dat biedt weer nieuwe kansen. Dit jaar stonden er al 38 Nederlanders aan de start, waarvan 7 eliteatleten. En dat is voor Nederland een record op een WK Xterra. In 2022 nog was Quirijn de eerste en enige Nederlandse eliteatleet ooit aan de start van het WK Xterra (zie de voorbeschouwing). Dat werd gelukkig in 2023 goedgemaakt, inclusief de podiumplaats van Diede Diederiks. Dit jaar hadden we al drie (!) eliteatleten in de top-10: Romy Spoelder (10), Rachel Klamer (9) en Richard Murray (10).

De link naar de volledige uitslagen: https://live.endu.net/xterra-world-championships/. Oh ja, mijn eigen uitslag: 5de bij de M60-64.

Terug te kijken livestream: https://www.youtube.com/live/U83xNZ_dI6c?feature=shared. En de link naar de voorbeschouwing van CrossTriNL: https://crosstri.nl/voorbeschouwingen/2024/09/38-nederlanders-bij-wk-xterra/.