Samenvatting Ruim op die regels met betrekking tot maatschappelijk aanbesteden
Benoemde knelpunten bij maatschappelijk aanbesteden
De factsheet benoemt knelpunten in de regels. Eerste knelpunt is dat overheden graag lokaal op wijk- of buurtniveau hun opdrachten en aanbestedingen willen ‘wegzetten’. Niet altijd komt bij de beoordeling van subsidieaanvragen of bij maatschappelijk aanbesteden de lokale maatschappelijke initiatieven als beste partij naar voren. Het knelpunt zit in de manier van aanbesteden of subsidie verlenen: er is nog geen gelijk speelveld tussen bestaande grote organisaties en nieuwe veelal kleine(re) maatschappelijke initiatieven en sociaal ondernemers. Een tweede knelpunt is dat er bij maatschappelijke initiatieven en overheid onduidelijkheid is over de voor- en nadelen van het verlenen en ontvangen van subsidies ten opzichte van maatschappelijk aanbesteden.
Voor- en nadelen van subsidiëren ten opzichte van maatschappelijk aanbesteden
Met betrekking tot het tweede knelpunt biedt de factsheet een praktisch overzicht.
Voordelen | Nadelen | |
Subsidierelatie zonder opdrachtkarakter | Ontvanger hoeft geen btw over de te ontvangen middelen te betalen | Kent vaak beperkte sturing, is vrijblijvend en mist soms scherpte in gezamenlijk doel. Wordt gezien als ouderwetse en hiarchische samenwerking. |
Subsidierelatie met opdrachtkarakter | Opdrachtgever en -nemer zijn een meer gelijkwaardige partner en gezamenlijk verantwoordelijk voor eindresultaat | Ontvangermoet 21% btw betalen over ontvangen bedrag |
Boven bepaalde drempelwaarden moeten er meerdere partijen gevraagd worden deel te nemen aan een subsidie uitvraag. | ||
Een exploitatiesubsidie is in beginsel onbelast, omdat deze niet een vergoeding voor een prestatie vormt[1] | ||
Maatschappelijk Aanbesteden | Maatschappelijk initiatief kan als zelfstandige organisatie meedingen naar opdrachten | Niet altijd zijn de gunningscriteria zo ingericht dat kleine, startende lokale maatschappelijke initiatieven aanbestedingen winnen. De drempel is soms te hoog(denk hierbij aan het aantonen van ervaring en referenties) |
Gemeentelijke aanbestedingen zijn vaak voor 4 jaar besteed. | ||
21% btw over betalen |
Ruimte binnen huidige wet- en regelgeving
De factsheet geeft in vragende vorm vervolgens zoekrichtingen voor ruimte binnen de huidige regels:
- Hoe worden procedures en gunningscriteria ingericht? Hoe krijgen naast prijs en kwaliteit ook maatschappelijke meerwaarde een prominentere plek? Welke indicatoren krijgen welk gewicht? Hoe smal, hoe breed criteria benoemen om gelijk speelveld te krijgen?
- Hoe worden procedures en gunningscriteria uitgevoerd? Welke criteria bieden mogelijkheden om lokale maatschappelijke initiatieven op waarde te beoordelen?
- Wat is de invloed van eventuele beoordelingscommissies bij het verlenen van opdrachten/ subsidies?
- Hoe zijn de beoordelingscommissies samengesteld? (wat zijn de criteria hiervoor? niet alleen overheid, maar ook mensen uit de wijk die de lokale situatie goed kennen)
- In hoeverre is het bij gemeenten wel/ niet toestaan om loonkosten bij maatschappelijke initiatieven te financieren?
- Hoe kunnen aanbestedingsprocedures of subsidieaanvragen makkelijker gemaakt worden voor maatschappelijke initiatieven? Mogen partijen in de toekomst ook mondeling hun plan toelichten in plaats van lange aanvragen te schrijven?
- Hoe kunnen maatschappelijke initiatieven aanspraak doen op WMO gelden vanuit de Right to Challenge?